Código do proxecto: SC97-080
Ano de inicio: 1997
Investigador Principal: Lorenzo Monserrat Bermejo
Outros investigadores: CIAM: Lorenzo Monserrat Bermejo; Juan A. Carballo Santaolalla; Teresa Brea Fríos; Carlos Gómez-Ibarlucea. FACULTADE VETERINARIA DE LUGO: Luciano Sánchez García; Antonio Igrexas Becerra; Branca Fernández Pérez; Alejandro Fernández Fernández; Manuel Ló
Departamento:
Área:
OBXECTIVOSI.- Estudo económico de variables que afectan á produción e calidade da canle e da carne de vacún menor do tipo "Cebón".1.1 Efeito idade de sacrificio 18 vs. 24 meses e castración en machos de raza Loura Galega (RG) e Holstein Frisian (HF).1.2 Efeito ración de acabado e raza en machos castrados de dous anos de idade. 1.3 Efeito idade de sacrificio, 24 vs 30 meses, e duración do acabado en machos castrados de raza RG.1.4.- Características diferenciales da carne de cebón coa de vaca engraxada.II- Modelización do crecemento e rendemento potencial dos machos cruzados de RG por HF.2.1. Definir o desenvolvemento corporal dos machos cruzados RG x HF.2.2. Describir a curva potencial de crecemento.2.3. Medir a eficiencia alimenticia para a produción dun determinado tipo de canle.RESULTADOS1.1.- Efeito idade de sacrificio, 18 vs 24 meses e castración en machos de raza RG e HF.Os animáis sacrificados a 24 meses permaneceron 105 días máis en pastoreo e se lles subministrou 75 días máis herba ensilada que os sacrificados a 18 meses de idade,. A carga ganadera e os días de pastoreo e consumo de ensilado foron os mesmos en ambas razas para os castrados e enteiros de igual idade. O consumo de piensos concentrados durante o acabado de tres meses en cebadeiro, foi similar, oscilando entre 336 e 353Kg., mentres que o consumo de silo de millo foi maior nos cebones sacrificados a 24 meses que nos sacrificados a 18 m. (786 vs 718kg. en RG e 904 vs 659kg. en HF) O índice de conversión de UFCKg. peso vivo foi sempre máis favorable en enteiros que en castrados (6,5 vs 8,2 a 18 m. e 9,7 vs. 10,0 a 24 m. en RG) e (6.2 vs. 7.6 a 18 meses. e 6.6 vs. 7.8 a 24 meses. en HF). O consumo total de piensos concentrados (campo máis cebadeiro) foi maior nos cebones de 24 meses que nos de 18 meses, excepto nos castrados HF que consumiron máis os de 18 que os de 24 meses (989 vs 900 e 935 vs 839 en RG enteiros e castrados, e 1146 vs 900 e 931 vs 948 en HF enteiros e castrados).A rentabilidade de castrar os machos Louros Galegos para sacrificalos a 18 meses parece desaconsejable: i) os enteiros dan canles máis pesadas, con porcentaxes maiores de carne e menores de óso e graxa que os castrados, sen que exista incremento nos gastos de produción, xa que as diferenzas entre eles débese, case exclusivamente ao seu distinto índice de conversión das UFC en Kg. de peso vivo, ii) non hai diferenza na calidade organoléptica da súa carne que o xustifique non hai diferenzas na composición en ácidos graxos e nos índices nutricionales da graxa intramuscular.A rentabilidade de castrar os machos RG para sacrificalos a 24 meses de idade, parece moi dubidosa, xa que depende de que as diferenzas en calidade organoléptica e en composición da graxa respecto de a dos enteiros supoña unha revalorización da súa canle por encima do 26,8% para que puidese compensar o seu menor peso (101Kg.: 478 vs. 377kg) respecto de a dos enteiros, xa que os gastos de produción son similares. O sacrificio dos cebones RG a 24 m. no canto de 18 m. supuxo un aumento do peso canle do 27% nos enteiros (376 vs. 478kg) e do 19% nos castrados (317 vs. 377kg) mentres que o incremento en Unidades Gañado Maior por ano no rabaño foi do 8,9% (1,56 vs. 1,70 UGM) considerando en ambos casos unha unidade ligada de 1 vaca 0,8 tenreiros e 0,15 novillas máis a parte do tempo de vida do cebón que corresponde en cada caso. Isto supón diminuír a carga ganadera a 8,21% fronte ao 19 ou 27% de incremento no peso canle por hectárea. Parece xa que logo interesante considerar o sacrificio dos cebones RG a 24 meses de idade.A rentabilidade de castrar os machos HF para sacrificalos a 18 meses non parece aconsejable, polas razóns exposta na raza RG, aínda que aquí pode haber dúbidas xa que son menores as diferenzas no peso canle (48Kg.), e nos porcentaxe de carne (2.9%), óso (1.1%) e graxa (1.8%) e existen diferenzas na composición da graxa.Os cebones HF sacrificados a 24 meses no canto da 18 meses aumentaron o seu peso canle nun 40.5% os enteiros (274 vs. 385kg) e nun 60% os castrados (226 vs. 362 kg) mentres que o incremento de UGM ano no rabaño foi do 46.6%, considerando soamente os cebones xa que aquí non hai rabaño de vacas nutrices. Isto supón diminuír a carga ganadera a 32% fronte ao 40.5 ou 60% de incremento no peso canleha., en enteiros e castrados. Parece interesante en consecuencia considerar nos machos de raza HF o sacrificio a 24 meses se se castran, sendo xa máis dubidoso o seu interese de mantelos a 24 meses se permanecen enteiros.A operación de castrar os tenreiros é fácil, eficaz, de mínimo sufrimento para o animal e prácticamente sen perigo nin custo, cando se realiza en animáis de 4-5 meses de idade aplicando un anel de goma de suprimir a cola aos cordeiros. De 127 machos castrados con este método só houbo dous animáis que quedaron sen castrar e unha complicación por orquitis.1.2.- Efeito ración de acabado e raza en machos castrados de dous anos de idade. Estúdase o acabado en cebadeiro durante 95 días con penso concentrado a vontade e heno de herba ou millo ensilado a vontade e penso concentrado. Nos RG a alimentación baseada no concentrado fronte á do silo de millo supuxo un encarecimiento da alimentación, sen que afectase á ganancia de peso e as características de calidade da canle e da carne, excepto nas perdas de auga por cocción (Táboa 5) o que non parece xustificar económicamente, o acabado con penso concentrado a vontade dos machos castrados RG sacrificados con dous anos de idade, nestas circunstancias e para estes parámetros. Nos castrados HF sacrificados a 24 meses de idade pode ser interesante o acabado con penso concentrado a vontade (1.057 Kg. e 212 Kg. de heno) fronte á de millo ensilado a vontade (915 Kg. e 353 Kg. de concentrado) xa que consumiron voluntariamente unha ración máis enerxética (0.94 vs 0.88 UFCkg. MS) que repercutió en maior peso canle (582 vs 511) e menor porcentaxe de auga na carne (71 vs. 73). Ao comparar entre razas (Táboa 5), non se aprecian diferenzas significativas na cor da carne dos animáis alimentados con heno+concentrado, con todo entre os animáis alimentados con silo de millo e concentrado, os HF teñen menores índices de vermello (19,21 vs. 16,77; p0,001) e amarelo (11,14 vs. 9,84; p0,05) que os RG. Cando se considera o efeito da ración de acabado na composición e nos índices nutricionais da graxa intramuscular compróbase que a graxa dos RG acabados con concentrado e heno respecto de os acabados con silo de millo e concentrado tivo maior porcentaxe de ácido cis-10 heptadecanoico -C17:1- (3,54 vs. 2,63%), oleico –C18:1- (26,6 vs. 25,3%) e heptadecanoico –C17:0- (2,53 vs. 2,10) e menor porcentaxe de ácido esteárico –C18:0- (31,2 vs. 34,1%) e araquídico -C20:0- (0,10 vs. 0,11%), polo que a porcentaxe de ácidos graxos monoinsaturados (MUFA) foi máis alto nos alimentados con penso e concentrado a vontade (36,0 vs. 33,7%; p0.1), e o de ácidos graxos saturados (SFA), pola contra, foi máis alto nos acabados con silo de millo (57,3 vs. 54,8), aínda que aquí as diferenzas non chegaron a ser significativas. Na composición da graxa intramuscular dos HF non se atoparon diferenzas por efeito do tipo de ración de acabado. Respecto ao efeito racial apréciase que os niveis de miristoleico (C14:1 cis-9) e palmitoleico (C16:1) foron maiores na HF e o eicosapentanoico (C20:5) na RG. O nivel de oleico (C18:1) foi superior na raza HF e o de linolenico (C18:3) na RG, aínda que só se alcanzaron niveis significativos na alimentación con ensilado para o primeiro e con concentrado a vontade para o segundo. Estas diferenzas determinan un maior nivel de monoinsaturados (MUFA) e menor de poliinsaturados (PUFA) nos HF con respecto aos RG, debido ao seu maior nivel de engraxamento.1.3 Efeito idade de sacrificio, 24 vs 30 meses, e duración do acabado en machos castrados de raza RG.O acabado de 4 meses respecto ao de 2 non tivo ningunha vantaxe no peso ao sacrificio e o peso canle cando chegan ao matadeiro coa mesma idade, con todo 2 meses en cebadeiro parece insuficiente para os machos castrados sacrificados a 24 meses, xa que en comparación cos que estiveron 4 meses a súa canle tivo unha porcentaxe máis baixa de carne (73,5 vs. 75,7%, P0,01) e máis alto de óso (20.0 vs. 18.5%, P0,05) e a súa carne foi menos luminosa (L 33.9 vs. 35.7, P0,05) máis dura (8.7 vs. 6.5, p0,1) e menos graxa (2,4 vs. 2,9, P0,1) e xa que logo parece conveniente suscitarse periodos de cebadeiro superiores aos dous meses, para mellorar a calidade da canle e da carne destes animáis. Son normáis as diferenzas en peso vivo e canle entre idades con valores máis altos nos de 30 meses. 1.4.- Características diferenciaIs da carne de cebón coa de vaca engraxada.A carne dos animáis castrados de raza RG e HF sacrificados a 24 meses de idade poderían competir, polo seu contido en graxa intramuscular, coa das vacas de desecho de raza RG, na categoría comercial de “Buey” aínda cando a súa carne é máis luminosa (L=37.1 e 36.6 vs 32.3) e a súa graxa subcutánea menos amarela (a =15.5e 15.3 vs 23.2) e máis luminosa (L=60.8 e 60.2 vs 55.1) que a das vacas. A carne dos machos enteiros sacrificados con 24 meses e a dos castrados e enteiros sacrificados con 18 meses en ambas razas non parece que poidan proporcionar carne adecuada, polo seu contido en graxa intramuscular, para competir no tipo “Buey”. Os mellores resultados obtivéronse cos acabados en pastoreo e sacrificados a 30 meses Respecto de os índices nutricionales da graxa intramuscular os máis similares aos das vacas foron os dos machos castrados HF acabados no pasto con 30 meses de idade.II- MODELIZACIÓN DO CRECEMENTO E RENDEMENTO POTENCIAL DOS MACHOS CRUZADOS DE RAZA LOURA GALEGA POR HOLSTEIN FRISIAN.2.1.- Definir o desenvolvemento corporal dos machos cruzados RG x HF.O coeficiente de alometría dos distintos tecidos se calculou respecto ao peso baleirou do animal, que se determinou ao sacrificio pola suma do peso de todos os tecidos e órganos logo da eliminación do contido gastrointestinal. Utilizáronse 28 animáis sacrificados seriadamente desde o nacemento ata os 30 meses de idade. O coeficiente de alometría das pezas de carnicería se calculou respecto ao peso canle nos mesmos animáis.O coeficiente de alometría (b) da canle foi 1,04 e o do quinto cuarto 0,93, o que significa que ata 30 meses de vida, co incremento da idadepeso vivo aumenta a porcentaxe da canle e diminúe o do quinto cuarto respecto ao peso baleirou. En relación ao peso da canle o coeficiente de alometría da carne foi 1,05 o da graxa 1,30 e o do óso 0,73, existe xa que logo entre as idades estudadas aumento da porcentaxe en carne e graxa e disminución do de óso na canle, segundo increméntase a idade peso do animal.Entre as idades do sacrificio comercial de 9 e 30 meses o peso canle aumentou 321kg. (543 vs. 222), cun aumento da porcentaxe en carne do 3,6% (81.6 vs. 78.0%) e de graxa do 1.6% (6.8 vs. 5.2%) mentres que o de óso diminuíu no 3.3% (12.1 vs 15.4%). Parece polo tanto que, por peso e composición física da canle, podería ser conveniente atrasar o sacrificio ata que o animal pudiera dar unha canle de, aproximadamente, 540 kg. que é o peso que ten aos 30 meses de idade, nun sistema de produción non limitante.O incremento da porcentaxe do peso da carne na canle tradúcese nun aumento da proporción das costas (b=1,03), agulla (b=1,10), magro doantero (peito, pescuezo e jarrete; b=1,04), saia (b=1,20), solomillo (b=1,05), tapa (b=1,03), redondo (b=1,12), cadeira (b=1,05) e contra (b=1,01) e unha disminución da proporción de lombo (b=0,99), jarrete traseiro (b=0,84) e babilla (b=0,93). Considerando as categorías comerciais, o aumento da porcentaxe de carne na canle débese, fundamentalmente, ao incremento de pezas de terceira categoría (saia e magro dianteiro) permaneceron prácticamente constantes o conxunto de pezas que constitúen a carne máis valorada de primeira “” (b=1.017) e “extra” (b=0.999).2.2.- Describir a curva potencial de crecemento.Os machos cruzados RG x HF mostraron un índice de madurez baixo (0,000709) que corresponde a animáis de formato grande, madurez tardía e potencial alto de crecemento, que en condicións de produción non limitantes alcanza os 900kg de peso a 24 meses de idade cunha ganancia media diaria de peso alta entre 3 e 9 meses (1,5kg.d) media de 9 a 18 meses (=1,2kg.d) e aceptable de 18 a 24 meses (=0.8kg.d). e prácticamente nulo a partir de 24 meses.O ritmo de crecemento dos machos RG x HF parecen apuntar a conveniencia de que, en manexo intensivo, non excedan o peso vivo de 400 kg. que alcanzan aos 9 meses de idade en condicións non limitantes. Para o sacrificio a pesos máis alto parece sempre aconsellable os sistemas de produción con manexo extensivos sen que se excedan os 900 Kg. de peso vivo, a partir dos cales detense prácticamente o crecemento.2.3.- Medir a eficiencia alimenticia para a produción dun determinado tipo de canle.Os coeficientes de alometría dos compoñentes químicos da canle foron: 0,96 para o auga, 0,94 para as cinzas, 0,92 para a proteína e 1,37 para a graxa. O incremento do peso da canle desde 60 ata 540 kg supuxo na súa composición química un aumento do 127.3% na porcentaxe de graxa (do 6,16 a 14,0%) e un descenso do 8.9% (de 65,6 a 59,8) no de auga do 10.7% (de 5,7 ao 5,1) no das cinzas e do 14.5% (de 23,4 a 19,99%) no da proteína.O índice de conversión, en condicións non limitantes, de 3,39 UFCkg. pv, nos machos FG x HF sacrificados a 8 meses con 364kg. de peso, induce a considerar económicamente posible o producir en sistemas intensivos animáis para sacrificalo a esta pesoidade. O sacrificio a pesos máis altos en sistemas intensivos resulta económicamente desaconsellable especialmente canto maior sexa o peso de sacrificio, xa que os índices de conversión de 5,68; 8,06 e 10,41 UFCkg. pv en machos sacrificados a 648, 771 e 951 kg. pv, significa que a ganancia de peso vivo por encima dos 364 kg. pv fíxose cun índice de conversión de 7,26; 10,80 e 13,38 UFCkg. pv respectivamente.
PROXECTOS
ACTIVIDADES
APLICACIÓNS RAX
SOCIAL
