fondo
Logo Conseller�a
Logo Agacal
CIAM
Proxectos
proxectos > Introducción
Titulo:
 
Autor:

 


Código do proxecto: RF99-018-C1
Ano de inicio: 1999
Investigador Principal: Ernesto González Arraez
Outros investigadores: Jose alberto Oliveira Prendes (coordinador), Ernesto González Arráez, Juan Piñeiro Andión, Luis Costal Andrade, Ruth Lindner Selbman, Alvaro García de Izaguirre, Matías Mayor López, Juan José Lastra Menéndez, Julio Enrique López Díaz, Margarita Lema
Departamento:
Área:

1. OBXECTIVOS DO PROXECTO

a) Recolección de recursos fitoxenéticos de gramíneas forraxeiras e cespitosas da Cordilleira Cantábrica. Subproxecto RF99-018-C2 (Universidade de Oviedo).

b) Multiplicación das mostras da colección de recursos fitoxenéticos do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) e da Misión Biolóxica (MBG) cuxa semente estea perdendo viabilidade e poder xerminativo. Subproxectos RF99-018-C1 (CIAM) e RF99-018-C3 (MBG).

c) Caracterización primaria de gramíneas utilizando un protocolo común no CIAM e na MBG. Subproxectos RF99-018-C1 (CIAM) e RF99-018-C3 (MBG).d) Establecemento de coleccións nucleares (core collections) iniciado no proxecto RF95-017-C2. Subproxectos RF99-018-C1 (CIAM) e RF99-018-C3 (MBG).

2. RESULTADOS FINAIS

2.1.RECOLECCIÓN

Recolléronse en total 203 mostras de diferentes especies de gramíneas na Cordilleira Cantábrica, das cales 67 son do xénero Dactylis, 33 do xénero Poa, 28 festucas finas (Festuca rubra, Festuca ovina, etc.), 23 do xénero Agrostis, 22 do xénero Lolium e o resto de especies pratenses de menor importancia (Brachypodium, Arrhenatherum, etc.).Realizouse a documentación das mesmas introducindo os seus datos de pasaporte nas bases de datos correspondentes.

2.2.MULTIPLICACIÓN

Multiplicáronse no CIAM, 80 mostras, sendo 60 do xénero Dactylis e 20 dos xéneros Lolium e Festuca.

2.3.CARACTERIZACIÓN DE RAIGRASES E FESTUCAS ALTAS

As coleccións basee (74 poboacións de raigrás inglés, 42 de raigrás italiano e 24 de festuca alta) presentaron unha gran variabilidade agromorfológica, e algunhas poboacións mostraron un mellor comportamento que as variedades comerciais, polo que se considera interesante a conservación destas coleccións como material de partida en futuros programas de mellora xenética.

As poboacións de festuca alta tiveron un mellor comportamento agronómico que os tres cultivares comerciais utilizados como testemuñas (Fawn, Maris kasba e Estafa). As poboacións de espigado máis precoz eran as máis produtivas e procedían de Asturias e Lugo. En raigrás inglés a precocidade de espigado estivo correlacionada cun maior rendemento e tolerancia a enfermidades en relación a cultivárelos comerciais do seu grupo de precocidad (Cropper, Talbot, Vigor, Arión, Brigantia e cultivar experimental CIAMI).

O cultivar experimental CIAMI, creado a partir de poboacións locais galegas, foi o que maior produción de materia seca tivo. En xeral as poboacións máis interesantes procederon de Galicia. En raigrás italiano observouse unha maior tolerancia a enfermidades nas poboacións respecto de cultivárelos comerciais testemuñas (Finul, Exalta, Vitesse e Promenade).

As poboacións máis interesantes procedían de Cantabria, Asturias e A coruña.De entre as estratexias de mostraxe empregadas para a creación de coleccións nucleares a máis conservativa tanto nos rangos como nas medias foi a selección das accesions con maior contribución á inercia da nube de puntos na análise de compoñentes principais. Establecéronse por este método coleccions nucleares de Lolium perenne (selección de nove entradas), Lolium multiflorum (selección de seis entradas) e en Festuca arundinacea (selección de 5 entradas) (López e Oliveira, 2000) no CIAM.

2.4.CARACTERIZACIÓN DE FESTUCAS FINAS E POAS

Caracterizáronse 33 accesiones (vinte e sete de Festuca e seis de Poa) recollidas na Cordilleira Cantábrica (Oliveira et ao., 2001) xunto con catro cultivares testemuñas (Festuca ovina “Ridu”, Festuca rubra subsp. rubra “Commodore”, Festuca rubra subsp. commutata “Vilma” e Poa pratensis “Compac”). A caracterización realizouse desde o ano 2001 ao 2003 no Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (A Coruña) mediante 14 carácteres agromorfolóxicos avaliados nun campo de plantas illadas con 30 plantas por accesión. Determinouse tamén a presenza do fungo endofito Epichloë nunha mostra de 100 sementes por accesión.

A análise de varianza e tests non paramétricos dos datos mostraron diferenzas significativas (P 0,05) entre as accesions, salvo para a variable “cor das follas”. As accesions presentaron un comportamento agronómico similar ao dos cultivares testemuñas. As variables LHB, ALP, CRV, CRP e LOINF representan elas soas o (13,6 + 13,5 + 12,1 + 11,6 + 11,5) 62% da varianza do primeiro eixo, mentres que as variables AHB e ENFOT explican o 35,5% da varianza do segundo eixo.No plano factorial 1-2 que é o formado polos dous primeiros eixos (os que fornecen maior cantidade de información), obsérvase no lado positivo do primeiro eixo, correspondencias entre: crecementos de primavera (CRP), verán (CRV) e outono (CRO), importante lonxitude de follas bandeiras (LHB), inflorescencias longas e alturas en floración elevadas (LONINF) e altura en floración (ALP), incluíndo a inflorescencia, coa Festuca grupo rubra nº 13 de Paramios e nº 16 de Santa Eulalia dos Oscos e Festuca grupo ovina nº 4 de Villanueva dos Oscos.No lado negativo do eixo 1, están presentes algunhas accesiones de Festuca grupo ovina como a nº 26 e a nº 22 e a Poa nemoralis nº 36.

No lado positivo do eixo 2 aparecen as accesiones que presentan maior tolerancia ás enfermidades de outono (ENFOT), follas bandeiras máis estreitas (AHB) como a Festuca vasconcensis nº 29 e as mostras de Festuca do grupo ovina nº 3 e 25.No lado positivo do eixo 1 do plano factorial 1-3, as maiores contribucións aos eixos factoriales son dos valores altos da altura de floración (ALP), a lonxitude da inflorescencia (LONINF), a lonxitude de folla bandeira (LHB), e os maiores crecementos na primavera, verán, outono (CRP, CRV e CRO), destacando as accesiones de Festuca grupo ovina nº 4 de Villanueva dos Oscos e Festuca grupo rubra nº 8 de Tanes (Caso). No lado negativo do eixo 1, as anteriores variables presentan os valores máis baixos, xunto co crecemento de primavera (CRP), verán (CRV) e outono (CRO), sendo a maioría das accesions do xénero Poa.

No lado positivo do eixo 3, as variables que máis contribúen son o crecemento na primavera (CRP) e no outono (CRO) presentando valores medios, e a presenza dos rizomas (RI), estando presente a accesión de Festuca grupo ovina nº 7 de Porto de Tarna (León), nº 5 de Grandas de Salime (Asturias) e Festuca grupo ovina (testemuña “Ridu”) nº 23. No lado negativo do eixo, as variables anteriores presentan os valores máis elevados, sendo neste caso as accesiones de Festuca grupo ovina nº 1 de Niserias (Asturias), nº 24 de Merodio (Asturias) e Festuca vasconcensis nº 19 praia de Penarronda (Asturias) as mellor representadas.

2.5.CARACTERIZACIÓN DE DACTILOS

Creouse unha colección nuclear coas mostras de dactilo de Galicia (selección de seis entradas) na MBG e que representa os catro ecotipos de dactilo galegos. (Lindner et ao., 2000). Se caracterización 23 mostras do xénero Dactylis da Cordilleira Cantábrica na MBG (Lindner e Lema, 2002). Doutra banda levou a cabo unha avaliación morfolóxica e isoenzimática de 12 poboacións procedentes da Cordilleira Cantábrica, dúas poboacións de Sierra Nevada e unha de Navarra.

3. BREVE DISCUSIÓN

Os datos das recollidas de mostras de gramíneas servirán para o logro dunha boa cartografía destas plantas en Galicia e a Cordilleira Cantábrica. A multiplicación de todas as mostras recollidas ao amparo do presente proxecto levouse a cabo en parcelas do CIAM en campos illados, acolchados con plástico, cunha contorna de trigo ou centeo e separados 20 metros. Puxéronse de 50 a 100 plantas por poboación e campo.

A multiplicación das entradas dos bancos ou das coleccións nucleares permitirá a obtención dunha suficiente cantidade de semente, optimizando o emprego dos recursos fitoxenéticos do CIAM e da MBG para o seu uso en mellora, para intercambio de semente con outros bancos de xermoplasma e outras aplicacións.Sería interesante a utilización dos datos de caracterización en programas de mellora para a obtención de novas variedades, aproveitando principalmente a mellor resistencia a enfermidades e o menor crecemento, para utilización en céspedes, das poboacións naturais de festucas finas e poas.

Sería interesante, tanto en festuca alta como en raigrás inglés, o considerar os cultiváres que destacan pola sua precocidade e produción para o seu aproveitamento forraxeiro. Dado que o xénero Dactylis é moi resistente á seca estival, pódese utilizar non só como forraxe senón tamén para evitar a erosión. D. glomerata subsp. mariña posúe alta dixestibilidade polo que ten posibilidade de ser empregada directamente como forraxeira, con todo, ao cruzarse con Dactylis glomerata, algúns non florecen e embastecen con rapidez.As coleccións nucleares deberanse de utilizar para facer máis accesibles os bancos de xermoplasma e para mellorar a xestión dos mesmos.

4. CONCLUSIÓNS

Os principais logros deste proxecto son os seguintes:Recolléronse en total 203 mostras de diferentes especies de gramíneas na Cordilleira Cantábrica, das cales 67 son do xénero Dactylis, 33 do xénero Poa, 28 festucas finas (Festuca rubra, Festuca ovina, etc.), 23 do xénero Agrostis, 22 do xénero Lolium e o resto de especies pratenses de menor importancia (Brachypodium, Arrhenatherum, etc.).

Realizouse a documentación das mesmas introducindo os seus datos de pasaporte nas bases de datos correspondentes.Multiplicáronse 80 mostras, sendo 60 do xénero Dactylis e 20 dos xéneros Lolium e Festuca. Terminouse a caracterización das mostras viables (que xerminaron) de Lolium perenne (74 mostras), Lolium multiflorum (42 mostras) e Festuca arundinacea (24 mostras) no CIAM e de 58 entradas do xénero Dactylis na MBG.Se caracterización 23 mostras de Dactylis da Cordilleira Cantábrica na MBG e 27 festucas finas e seis Poas da Cordilleira Cantábrica no CIAM.Establecéronse coleccións nucleares de Lolium perenne (selección de nove entradas), Lolium multiflorum (selección de seis entradas) e en Festuca arundinacea (selección de 5 entradas) no CIAM e do xénero Dactylis (selección de seis entradas) na MBG.5.

PUBLICACIONSLINDNER R., LEMA M., LINDNER G., GARCÍA A., 2000. Natural hybridization among cocksfoot (Dactylis glomerata) subspecies in Galicia (northwest Spain). Pastos, XXX (1), 103-113..LÓPEZ J.E., OLIVEIRA J.A., 2000. Comparación de procedimientos para elaborar colecciones nucleares en poblaciones españolas de raigrás inglés e italiano. Pastos (1), 71-102.OLIVEIRA J.A., GONZÁLEZ A., 2000. Recursos fitogenéticos de raigrás inglés europeos: valor agronómico en condiciones de bajo mantenimiento. Invest. Agr.: Prod. Prot. Veg. Vol., 15 (1-2): 67-78.OLIVEIRA J.A., MAYOR M., GONZÁLEZ E., 2001. Poas, agrostis y festucas finas. Agricultura, 828: 432-436. LÓPEZ, J.E., OLIVEIRA J.A., 2002. Germoplasma de gramíneas pratenses. Agricultura, 837: 224-227.

 

NOVIDADES DO CIAM

foto
01/12/2023
Nº: 7 Revista de divulgación do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo
foto
25/10/2023
Taller: UTILIZACIÓN DAS APLICACIÓNS “RAX” DE RECOMENDACIÓN DE ABONADO CON XURROS (PROXECTO AC2021C-07)
foto
01/06/2023
Nº: 6 Revista de divulgación do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo
foto
01/03/2023
Nº: 5 Revista de divulgación do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo
foto
29/11/2022
Xornada Técnica: A FERTILIZACIÓN DAS PRADEIRAS
foto
28/11/2022
Xornada Técnica: INDICADORES BIOLÓXICOS E HIDROMORFOLÓXICOS DE BOAS PRÁCTICAS AGRARIAS

 

fondo

EMPRESA

PROXECTOS

ACTIVIDADES

PUBLICACIÓNS

APLICACIÓNS RAX

SOCIAL

Copyright 2019 - CIAM - Centro Investigacións Agrarias de Mabegondo - Todos os dereitos reservados